Ngày 28/02/2025, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ban hành Thông tư 06/2025/TT-BTNMT, kèm theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải công nghiệp (QCVN 40:2025/BTNMT). Quy chuẩn này sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/9/2025, thay thế hàng loạt quy chuẩn riêng lẻ trước đây như QCVN 40:2011/BTNMT về nước thải công nghiệp, QCVN 22:2009/BTNMT về nước thải nhiệt điện, QCVN 28:2010/BTNMT về nước thải y tế, QCVN 11:2015/BTNMT về chế biến thủy sản, QCVN 12:2015/BTNMT về tinh bột sắn, cùng nhiều quy chuẩn chuyên ngành khác.
So với trước đây, QCVN 40:2025/BTNMT có nhiều điểm đổi mới quan trọng. Số lượng chỉ tiêu giám sát tăng từ 33 lên 61, bao gồm thêm nhiều thông số mới như dioxin/furan, vi nhựa, AOX, TOC, hợp chất hữu cơ khó phân hủy, cùng các nhóm thuốc trừ sâu và kim loại nặng đặc thù. Việc bổ sung này cho thấy nỗ lực của cơ quan quản lý trong việc kiểm soát các chất ô nhiễm mới nổi và phù hợp hơn với thông lệ quốc tế.
Nguồn: Unsplash
Đối với ngành nhiệt điện, quy chuẩn mới thay thế QCVN 22:2009/BTNMT, tập trung siết chặt hơn về kiểm soát nhiệt độ thải, chất rắn lơ lửng, tổng chất rắn hòa tan, kim loại nặng như thủy ngân, asen, chì, selen, cùng các hợp chất sunfat, florua, dầu mỡ khoáng và phenol. Các nhà máy có lưu lượng xả thải lớn sẽ bắt buộc phải lắp đặt hệ thống quan trắc tự động để theo dõi liên tục chất lượng nước thải.
Trong lĩnh vực điện tử và bán dẫn, nước thải phát sinh chủ yếu từ quá trình khắc, mạ điện và rửa wafer chứa nhiều kim loại nặng như crom, niken, đồng, kẽm, chì, cùng các dung môi hữu cơ và hợp chất AOX. Đây là nhóm chất ô nhiễm khó xử lý và có độc tính cao, do đó quy chuẩn mới yêu cầu doanh nghiệp phải đầu tư công nghệ xử lý tiên tiến để đáp ứng giới hạn ngày càng chặt chẽ.
Ngành dược phẩm cũng chịu tác động mạnh khi QCVN 40:2025/BTNMT thay thế cơ chế giám sát từng phần theo quy chuẩn y tế và công nghiệp trước đây. Đặc thù nước thải trong sản xuất dược là có hàm lượng COD, BOD, AOX, nitơ, photpho và đặc biệt là dư lượng kháng sinh, hormone. Việc đưa nhóm dược chất tồn dư vào danh mục giám sát bắt buộc được đánh giá là cần thiết nhằm giảm nguy cơ phát sinh hiện tượng kháng kháng sinh trong môi trường tự nhiên.
Với ngành thực phẩm và đồ uống, nước thải thường có tải lượng hữu cơ rất cao, chứa nhiều BOD, COD, chất rắn lơ lửng, dầu mỡ động thực vật, nitơ và photpho, dễ dẫn tới phú dưỡng và suy giảm oxy hòa tan trong nguồn tiếp nhận. Các quy chuẩn riêng từng áp dụng cho chế biến thủy sản, tinh bột sắn hay bia – nước giải khát nay đều được hợp nhất vào khung QCVN 40:2025/BTNMT.
Nguồn: Organo Corporation
Trong khi đó, ngành cơ khí chính xác và gia công kim loại vốn phát sinh nước thải từ các công đoạn mạ, rửa chi tiết và gia công cơ khí, thường chứa nhiều kim loại nặng như crom, niken, kẽm, đồng, chì, cadimi, dầu khoáng và đôi khi có xianua. Đây là nhóm chất có độc tính cao và khả năng tích tụ lâu dài trong sinh vật. QCVN 40:2025/BTNMT tiếp tục hạ thấp giới hạn cho phép đối với kim loại nặng nhằm giảm thiểu rủi ro môi trường.
Đối với nhóm nước thải độc hại từ các ngành sản xuất hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật, dệt nhuộm hay tái chế, quy chuẩn mới bổ sung thêm yêu cầu giám sát đối với các hợp chất hữu cơ khó phân hủy, dioxin/furan, POPs, dung môi clo hóa, vi nhựa và phenol. Đây là những chất trước đây chưa được đề cập đầy đủ trong QCVN 40:2011/BTNMT nhưng có nguy cơ gây ô nhiễm nghiêm trọng, thậm chí xuyên biên giới.
Theo lộ trình, kể từ ngày 01/09/2025, tất cả các dự án mới, dự án mở rộng hoặc có điều chỉnh báo cáo đánh giá tác động môi trường sẽ phải áp dụng QCVN 40:2025/BTNMT. Đối với các cơ sở hiện hữu, doanh nghiệp vẫn có thể áp dụng quy chuẩn cũ đến hết ngày 31/12/2031. Từ ngày 01/01/2032, toàn bộ cơ sở sản xuất trên cả nước bắt buộc phải tuân thủ theo QCVN 40:2025/BTNMT.
Việc hợp nhất nhiều quy chuẩn riêng lẻ thành một bộ khung chung được kỳ vọng sẽ giúp doanh nghiệp thuận tiện hơn trong việc tra cứu và áp dụng, đồng thời cũng tạo ra sức ép để các ngành có nguy cơ ô nhiễm cao như nhiệt điện, bán dẫn, dược phẩm, hóa chất phải đầu tư nâng cấp hệ thống xử lý nước thải và lắp đặt thiết bị quan trắc tự động. QCVN 40:2025/BTNMT không chỉ là công cụ pháp lý nhằm kiểm soát ô nhiễm mà còn được xem như một động lực thúc đẩy các ngành công nghiệp chuyển đổi theo hướng xanh và bền vững trong giai đoạn tới.
Organo (Việt Nam) tự hào là đối tác tin cậy trong lĩnh vực xử lý nước. Mọi nhu cầu tư vấn và hợp tác, vui lòng liên hệ với chúng tôi tại đây để được hỗ trợ nhanh chóng và chuyên nghiệp.
